Borsalar dünyanın en eski yatırım piyasası olarak ticaretin yaygınlaşmasında büyük bir rol oynamışlardır. Hisse senetlerinin el değiştirmesini mümkün kılan borsalar, bunun için gerekli olarak güvenilir ortamın oluşturulması, güvenilir rekabet ortamının oluşturulması, ekonomide tek fiyat oluşumu gibi birçok önemli katkılar da sağlamaktadır.
Borsalarda yatırım yapmak ise kişilerin birikimlerini değerlendirebilmesi için iyi olanaklar sunmaktadır. Borsalarda yatırım yapılarak yüksek kazançların elde edilebilmesi içinse iyi derecede bilgi ve tecrübe sahibi olmak gerekmektedir.
Borsada işlem yapan ve yapacak olan her yatırımcının kendi yeteneklerine göre borsa stratejileri belirlemesi yatırımlardan kazanç elde edebilmek için hayati önem taşımaktadır. Borsada yatırım yapmaya başlamadan önce yatırımcının eğer bilgisi yoksa nasıl yatırım yapılması gerektiği ile ilgili bilgi edinmesi ve demo hesaplar sayesinde de risk almadan tecrübe kazanması gerekir. Günümüzde internet üzerinden gerçekleştirilen yatırım işlemlerinin yatırımcılara birçok kolaylık sağlaması gibi eğitim konusunda da internet büyük bir kaynak olmuştur. Sanal borsa oyunu olarak bilinen demo hesaplar sayesinde yatırımcılar gerçek piyasa koşullarında sanal para ile nasıl işlem yapmaları gerektiğini öğrenebilirler.
Borsa eğitimleri günümüzde internet üzerinden kolaylıkla alınabilmektedir. Demo hesaplar kullanılarak alınan bilgiler pekiştirilebilir ve yatırım işlemleri için de kolaylıkla stratejiler geliştirilebilir. Yatırımcıların kendi stratejilerini edinmeleri konusunda bu kadar ısrarcı olunmasının nedeni ise; yatırım piyasalarında en sık yapılan hatalar arasında başka yatırımcıların stratejilerinin kullanılması vardır.
Yatırım yapmanın amacı para kazanmak olduğu için hiçbir yatırımcı kendi stratejilerini başka bir yatırımcıya tam olarak vermek istemeyecektir. Bu nedenle de yatırımcılar eğitimler kapsamında kendi stratejilerini geliştirmelidir. Ayrıca her kişinin bakış açısının farklı olmasından dolayı de bir yatırımcıya kazandıran strateji başka bir yatırımcının kaybetmesine neden olabilir.
Yatırımcılar stratejiler geliştirmek için;
- Borsa eğitimi almalı,
- Demo hesaplar oluşturmalı,
- İyi piyasa takipçisi olmalı,
- Analiz yeteneklerini geliştirmeli,
- İyi bir aracı kurum seçmeli,
- Portföy yönetimi ve risk yönetimi konusunda kendini geliştirmeli,
- Psikolojik açıdan kendini yatırım yapmaya hazırlamalıdır.
Borsa Eğitimi ve Demo Hesaplar
Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşması yatırımcıların da yatırım işlemlerini daha kolay bir şekilde gerçekleştirmesine destek olmuştur. Aynı şekilde internet üzerinden hizmet veren kamuyu aydınlatma platformları, aracı kurumların web siteleri ve bu hizmeti görev edinmiş siteler aracılığıyla borsa eğitimi almak mümkündür. Sermaye Piyasası Kurulu’nun resmi internet sitesi üzerinden yasal aracı kurumların sitelerine ulaşılabilir ve güvenilir hizmet veren sitelere ulaşılabilir. Bu sitelerden e-kitap, seminerler, eğitim videoları ve demo hesaplar gibi eğitim olanaklarına ücretli veya ücretsiz olarak kolayca sahip olunabilir.
Borsa stratejileri geliştirmek için en iyi olanak demo hesaplardır. Kişi birikimlerini riske atmadan sanal para ile nasıl işlem yapması gerektiğini, piyasa durumlarına göre portföyünü nasıl yönlendirmesi gerektiğini öğrenebilir. Ücretsiz olarak oluşturulan demo hesaplara aracı kurumların ve bankaların internet sitelerinden kolaylıkla ulaşılabilir.
İyi Piyasa Takibi
Piyasa takibini en doğru şekilde yapmak hem riskleri azaltır hem de kazanç getirecek pozisyonların anlık olarak yakalanmasına yardımcı olarak günlük kazançlar elde etmeye yardımcı olur. Piyasa takibinin nasıl yapılması gerektiği, dikkat edilmesi gereken noktaların neler olduğu, yatırım aracını etkileyen faktörlerin neler olduğu ve bu faktörlerin fiyatları ne yönde etkilediği hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Ancak bu şekilde en doğru piyasa takibi gerçekleştirilmiş olacaktır.
Piyasa takibi yapmak için sanal bir portföyün oluşturulması yatırımcının teminatını riske etmeden gerçek piyasa koşullarında nasıl kazanç elde edebileceğini öğrenmesinin en iyi yoludur. Borsalarda teminat ile nasıl işlem yapılması gerektiğinin denenmesi büyük kayıpların yaşanmasına neden olacaktır. Bu nedenle de yatırımcıların önce sanal hesaplar üzerinden portföy oluşturarak piyasa takibini gerçekleştirmesi ve piyasada meydana gelen olaylar karşısında nasıl işlem yapması gerektiğini öğrenmesi gerekir.
Piyasa takibi stratejiler açısından büyük bir öneme sahiptir ve yatırımcı yatırım işlemlerini başlatmadan önce sanal işlemler yaparak piyasada meydana gelen olaylara göre çeşitli stratejiler geliştirebilir. Bu şekilde gerçek yatırım işlemleri için bir ön çalışma yapmış olur ve belirli bir tecrübenin de sahibi olur.
Analiz Yeteneklerini Geliştirmek
Borsalarda dahil olmak üzere hemen her yatırım piyasasının teknik ve temel analizler olarak 2 ana analiz yöntemi vardır. Bu analizler yöntemlerinden temel analiz daha çok piyasa hareketlerini, ekonomik verileri ve fiyat dalgalanmalarına neden olan faktörleri içerirken; teknik analiz daha çok matematiksel olarak fiyat hareketlerinin trendi konusunda yatırımcıya bilgi verir.
Yatırım araçlarının fiyatları üzerine etkili olan birçok faktör bulunmaktadır. Genel olarak arz ve talep ilişkisine dayanan fiyatları aslında arz ve talebin etkilendiği bütün faktörlerden etkilenmektedir. Yatırım aracına göre de bu faktörler çeşitli etkiler yaratmaktadır. Yatırımcının bu faktörleri bilerek analiz yöntemlerini kullanması ve piyasa takibi yapması gerekir.
Temel analizde ekonomik veriler denilen ekonominin birinci dereceden göstergeleri yer almaktadır. İstihdam verileri, işsizlik oranları, tüketici ve üretici fiyat endeksleri, gayri safi yurt içi hasıla, cari açık, dış ticaret verileri gibi birçok faktör temel analiz araçlarını oluşturmaktadır. Teknik analizde ise üretilen birçok teori üzerinden matematiksel işlemler yapılarak fiyatların gelecekte ne yönde olacakları üzerine yorumlar yapılmaktadır.
Bu iki önemli analiz yöntemi hakkında yatırımcının kendini geliştirmesi demek risklerini minimuma indirerek işlem yapması demektir. Ayrıca analiz araçları sayesinde edindiği sinyallere göre yatırım stratejileri geliştirmelidir.
Portföy ve Risk Yönetimi
Çok fazla üzerinde durulmamasına rağmen büyük bir önem taşıyan konulardır. Yatırımcıların her şeyden önce birikimlerini değerlendirmeleri ve minimum risk ile yatırım yapmaları gerekir. Aynı zamanda borsada kullanacakları paranın da ihtiyaç olunmayan bir para olması, borç, kredi gibi geri ödenmesi gerekli olan paralar olmaması gerekir. Borsaya yatırılan paranın unutulması gerektiği büyük borsa oyuncularının tavsiyesidir.
Portföy oluşturmak borsalarda “bütün yumurtaları aynı sepete koymamak” olarak deyimleştirilmiştir.
Portföyde çeşitliliğin sağlanması, bütün teminatın tek bir yatırım aracına bağlanmaması gerekir. Aynı şekilde risk yönetimi de büyük bir öneme sahiptir ve yaşanan küçük kayıplar bile gözden geçirilmelidir. Küçük olduğu için bir kaybın gözden geçirilmemesi ileri de büyük kayıpların olmasına neden olacaktır. Bu nedenle kayıp yaşanan noktaların belirlenmesi ve aynı hatalara tekrardan düşülmemesi gerekir.
Yatırım Psikolojisi
Yatırımcıların yatırım yapmaya başlamadan önce kendilerinde geliştirmesi gereken bir konu da psikolojik olarak kendilerini yatırım yapmaya hazırlamalarıdır. Başka yatırımcılardan etkilenmeden, aşırı hırs ve strese maruz kalmadan yatırımları gerçekleştirmek gerekir. Kazanmaya ve kaybetmeye hazır olunmalı, aşırı getiri beklentisine girmemelidir. Başkalarından etkilenmeden karar verebilmeli ve başka yatırımcıların stratejileri yerine kendi stratejilerine göre işlem yapması gerekmektedir.